Sunday 30 October 2011

WAT MOET ONE VERWAG VAN 'N GOEIE PERDEBOEK DEEL 2



Kom ons kry perspektief oor dinge. As ‘n sport soos rugby, hokkie, netball net geskik was indien dit super veilig was, sou enigiemand daarna gekyk het? In enige sport is daar risiko, en selfs dogters moet by risiko aanpas. Moet ons nie ons benadering teenoor perdekuns (“horsemanship”) ‘n bietjie verander nie? Het ons nie ‘n geslag “horsemen” opgelei wie amper in die kategorie van “sissy” val nie?

So, om terug te keer na die punt om “horsemanship” te definieer.

Moet ons nie vernuf in perdekuns (“horsemanship”) as die vermoë om verbouereerde, ongedissiplineerde, onveilige perde af te rig sodat hulle kalm, veilige, gedissiplineerde ryperde met vertroue word, sien nie? As leerlinge nooit aan enigiets meer as die 95% voorspelbare blootgestel word nie, sal hulle ooit meer as perdepassasiers word?

Dus, wat is ‘n alternatiewe benadering of maatstaf vir goeie, praktiese afrigting (van perdemense) en ‘n waardevolle handleiding oor “horsemanship”?

Indien ons die vermoë om ‘n probleemperd te korrigeer as die maatstaf stel, sal dit nie ‘n nuwe, meer praktiese betekenis aan die term “horsemanship” gee nie?

Indien ons ons visier daarop stel om mense op te lei hoe om die vertroue van perde wat vurig, gespanne en opwindend is, wat as “warm” bestempel word, te wen, en hoe om hulle te kalmeer en te dissiplineer, sal ons nie meer ware perdemense oplei nie? Sal dit nie resultate oplewer indien ons leke metodes, sagte, natuurlike afrigtingsmetodes, leer om vurige rasse, soos Renperde, sommige Arabiere, Amerikaanse Saalperde, Hackneys ens., en meer bekwame, opgeleide perdemense tot gevolg hê nie?

Ek sien pragtige, baie vroulike en verfynde dogters en baie normale (ek bedoel nie abnormaal rof nie) seuns wie groot plesier kry uit vurige opwindende perde, net as gevolg van ‘n ander ingesteldheid. Hulle word verseker dat hulle dit kan doen, en hulle word geleer hoe om dit te doen. Dit verbaas my dat kinders aan rowwe sportsoorte soos rugby blootgestel word, met al die gepaardgaande risiko vir besering, maar wanneer dit by perde kom word alles wat nie absoluut bomproef is nie, as te gevaarlik bestempel.     

Wat kan ons vir leke en kinders leer? Wat behoort ons te soek in ‘n effektiewe, doeltreffende perde afrigtingsboek, en in ‘n boek oor perde oor die algemeen?

Daar is metodes wat sag, veilig en nie-vernielend is nie, om die vertroue van ‘n rou, wilde perd, wat nog nooit hanteer is nie, te wen in ongeveer 30 minute, en om vir die res van daardie perd se lewe sy vertroueling te word.

Die meeste perde is gevoelig vir aanraking in die begin. Daar is sagte metodes om dit te bowe te kom en ‘n perd veilig en ‘n plesier te maak om mee te werk in ‘n rekord tyd. Baie perde is kopsku van nature, maar dit kan reggestel word op ‘n manier waarop die perd nie verniel word nie, en sodoende word die perd maklik gemaak om ‘n toom aan te sit.  

‘n Redelike persentasie perde is moeilik om te beslaan, maar perde afrigters kan dit regstel op ‘n baie mooi manier. Daar is metodes wat baie effektief is om ‘n perd te leer om stil te staan wanneer hy opgeklim word. Dit kan aan leerlinge geleer word.

LEES MEER LEERSAME ARTIKELS OP 


Monday 24 October 2011

WAT MOET ONS VERWAG VAN ‘N GOEIE PERDEBOEK?


WAT MOET ONS VERWAG VAN ‘N GOEIE PERDEBOEK?

 Wat moet ons van ‘n goeie boek of handleiding oor perde en perde afrigting verwag?

Ons kan ook ‘n paar verwante vrae vra, soos: wat behoort ‘n goeie ry instrukteur sy/haar leerlinge leer, of wat moet die primêre doel van enige instrukteur oor perde wees?

Natuurlik sal die antwoorde soveel varieer soos wat daar perderasse en tipes verskil, afhangende van baie faktore, soos die doelwit van die leerling, sy doel of deelname, dissipline, agtergrond van leerling ens.

Heelparty kinders wie perdry, asook volwassenes, beskou sekere sertifikate en kwalifikasies as die heel hoogste prestasie. Vir hulle is dit die hoogste prestasie om die eksamen te slaag met die hoogste lof, die toppunt. Hierdie leerlinge sal heel montlik dik handboeke bestudeer en sodoende baie teorie leer, en sal sodoende geweldig baie teoretiese kennis bekom.

Maar die belangrikste vraag bly steeds: wat tel die meeste wanneer jy voor die perd staan en in die perd se oë kyk? Is dit teoretiese kennis en kwalifikasies, of is dit praktiese kennis en praktiese vermoë?

Ek het  baie leerlinge (en baie top klas ruiterkuns instrukteurs) wie al die teorie en kwalifikasies het, gesien, maar wie nie in staat is om enigiets meer as ‘n bomproef perd te hanteer nie, en eweneens het hulle nie die aanvoeling en kundigheid om ‘n gespanne perd kalm, vol vertroue en gedissiplineerd te maak.  

My belangstelling is onlangs geweldig geprikkel toe ek ‘n e-pos van ‘n “deskunidige perde-kalmeerder” ontvang, wie ‘n uitstaande voorlegging gedoen het as iemand wie “werklik” die beste tegniek ken om skrikkerige perde te kalmeer en vertroue te gee. Die onderwerp van haar demonstrasie was deur haar beskryf as “die plaaslike skrikker”. Ek kon nie wag dat sy haar bekendstelling afsluit en met haar demonstrasie begin nie.

En toe word “die plaaslike skrikker” bekendgestel. Al wat die arme perd gedoen het was om sy kop op te tel en sy ore te spits, en om ‘n bietjie meer wakker te lyk as die res om te wys dat hy iets raakgesien het en aandag gegee het !!!

Ek het gerespekteerde ryskole besoek waar daar uiters snobisitiese en hoogs gekwalifiseerde ry-instrukteurs met ‘n “jy kan my niks leer nie” gesindheid, is, waar al wat die arme mense kan hanteer ‘n bomproef perd is van die sort wat vereis word vir ‘n drie jaar oud kind. Sommige van die ry-instrukteurs kan niks meer hanteer as ‘n tien jaar oue kind in ‘n plattelandse gemeenskap nie.

Ek bevorder geensins die gedagte dat onervare kinders se lewens en veiligheid in gevaar gestel moet word nie. My eie twee dogters is twee baie verfynde en vroulike vrouens, en so ook my kleindogters, dus weet ek hoe kosbaar ‘n mens se kinders is. Maar wat sommige mense, veral by sommige hoogs gerespekteerde ruiterkuns inrigtings, as “gevaarlik, wild en skrikkerig” beskou, is net belaglik.

Ek besef dat dit vir sommige stadskinders opwindend is om net op ‘n perd rondgelei te word, of om selfs net aan ‘n perd te vat, maar moet ons nie daarna strewe om hulle by daardie punt verby te kry en REGTE PERDEMENSE OP TE LEI NIE? Ek bedoel mense wie ander onopgeleide mense kan wys hoedat hulle ‘n perd kan hanteer wat ander wie nie opgelei is nie, nie kan hanteer nie? Ek het al so baie “sterk, ervare” ruiters, wie na jare se opleiding en afrigting (en ten spyte daarvan dat hulle as werklike goeie ruiters beskou word), hul doodskrik as ‘n perd net effe padgee. 

Ek het ook ewe verfynde dogters gesien wie nie eers roer wanneer ‘n perd skielik skrik wanneer‘n voorwerp onverwags te voorskyn kom nie.   

LEES MEER LEERSAME ARTIKELS OOR PERDE AFRIGTING